Het brandrode rund

Het brandrode rund behoort tot het Maas-Rijn-IJssel (MRIJ)- veetype, dat al vanaf begin 20e eeuw in het rivierengebied werd gefokt. MRIJ koeien zijn van oudsher sober, sterk, mak en gelijkmatig. Terwijl door het gebruik van enkele melktypische stieren die erg veel wit vererfden de MRIJ veranderde,  bleven er houders van MRIJ dieren die focusten op de ouderwetse dubbeldoel koe, die dus geschikt was voor zowel vlees als melkproductie,  en tegelijk erg gecharmeerd waren van het donkerrode type, wat toen ook al brandrood genoemd werd, als kleurslag binnen de MRIJ.

Door specialisatie op melkproductie verdwenen in de jaren ’70 veel typische MRIJ kenmerken. Teruglopende aantallen, genetische versmalling en de Mond en Klauwzeer uitbraak (een zeer besmettelijke ziekte) in 2001 brachten het MRIJ ras ernstige slagen toe. Het brandrode rund, dat nu als apart rundveeras wordt onderscheiden, werd daardoor een zeldzaam huisdier.

Cultuurhistorische organisaties, professionele en hobbyboeren hebben inmiddels de handen ineengeslagen om het ras van de ondergang te redden. De vereniging Het Brandrode Rund stelt zich ten doel via onderzoek en fokmodellen het ras in stand te houden en de bloedvoering te verbreden.
Brandrode runderen zijn egaal diep donkerrood of bruinrood van kleur met witte aftekeningen: een witte kol, een witte buik, een witte staartpunt en witte sokken. Aan de kop en de poten neigt de kleur naar zwartachtig rood. Vanwege deze geblakerde kleur is de naam “brandrood” ontstaan. Brandrode runderen zijn middelgroot. Het zijn rustige en vriendelijke dieren, voor elkaar en voor de mens, wat hen goed hanteerbaar maakt. Door hun robuustheid en weerstand tegen ziekten hebben brandrode runderen hardheid en een lange levensduur, wat hen ook uitermate geschikt maakt voor natuurbegrazing. Ze zijn sterk en sober, kunnen zich goed aanpassen en zijn goed bestand tegen voederovergangen en wisselende weersomstandigheden.

Brandrode runderen blijken redelijk winterhard. De dieren zijn vruchtbaar, kalven gemakkelijk en bezitten goede moedereigenschappen. In natuurgebieden gehouden brandroden zogen hun eigen kalveren. Er zijn echter ook veehouderijen waar ze als melkvee gehouden worden.
De Vereniging Het Brandrode Rund beoogd het Brandrode Rund in stand te houden en is aangesloten bij het NRS (Nederlands Rundvee Syndicaat). Leden kunnen Brandrode Runderen en hun nakomelingen laten registreren in het stamboek. Bezit u geen Brandrode Runderen dan kunt u toch als vriend het ras steunen. Als lid of vriend ontvangt u de nieuwsperiodiek de Brandrode Nieuwsbode en uitnodigingen voor de ledendagen.

Meer informatie over Het Brandrode Rund leest u op www.hetbrandroderund.nl

Het netwerk Brandrode runderen heeft in 2013 het Slow Food Presidium binnengehaald. Dat betekent dat de houders van Brandrode runderen werken volgens de uitgangspunten van Slow Food: een extensieve, grondgebonden, duurzame wijze van rundveehouderij waarbij er voor de runderen voldoende ruimte is om zich natuurlijk te gedragen. In ruil voor het voldoen aan deze eisen mogen veehouders van het Brandrode rund melden dat zij werken volgens het protocol van het Slow Food Presidium Brandrode rund.

Om als veehouder met Brandrode runderen te voldoen aan het protocol van het Slow Food Presidium zijn er een aantal voorwaarden gesteld:

Voor de houderij:

• Brandrode runderen worden op een extensieve wijze gehouden
• Brandrode runderen die deel uitmaken van het presidium hebben een bloedvoering van minimaal 75 % BRR (brandrood) op grond van NRS/FHRS-registratie
• Uitgesloten van het presidium zijn dieren die door het stamboek als niet-rastypisch worden aangemerkt. Dit zijn onder meer runderen met een overmatige bespiering (meer bespiering dan passend voor een dubbeldoelkoe) of een melktypisch exterieur (bijvoorbeeld door Holstein-bloedvoering)
• Runderen zijn op natuurlijke wijze gefokt (niet via embryo-transplantatie (ET)) en geboren (niet via een keizersnede)
• Runderen zijn bij voorkeur niet onthoornd
• Buiten het stalseizoen hebben de runderen dagelijks weidegang
• De runderen staan in het winterseizoen maximaal zes maanden op
• Voor ieder dier is een droge en zachte (= geen beton) ligplaats
• Gras, grassilage of hooi vormen het hoofdbestanddeel van het voederrantsoen
• Het voerrantsoen bevat maximaal 20 procent snijmais
• Voedermiddelen zijn bij voorkeur in de regio (< 100 km rond boerderij) geteeld
• Alle voedergrondstoffen zijn GMO- vrij
• Preventief gebruik van chemisch gesynthetiseerde diergeneesmiddelen en antibiotica is verboden, evenals gebruik van groei- of productiebevorderende stoffen en hormonen
• Per jaar zijn per dier maximaal twee behandelingen met antibiotica en chemisch gesynthetiseerde diergeneesmiddelen toegestaan. Bij vaker behandelen valt het betreffende rund buiten de orde van het presidium
• Deelnemers aan het presidium zijn lid van de Vereniging Het Brandrode Rund.

Voor de vleesproductie:

• Kalveren zogen bij hun moeder tot een leeftijd van minimaal vier maanden
• Opgroeiende runderen verblijven zo veel mogelijk buiten
• In de afmestfase (laatste honderd dagen voor het slachten) is het toegestaan om krachtvoer (met name granen) bij te voeren om te komen tot een optimale smaak, rijpheid en structuur van het vlees
• Het Slow Food Presidium Het Brandrode Rund richt zich op productie van vleesproducten van dieren met een minimale leeftijd van 18 maanden
• Gespecialiseerde afmestbedrijven die deelnemen aan het Slow Food Presidium Het Brandrode Rund, kunnen alleen slachtdieren onder de ‘presidium-noemer’ afleveren als deze Brandroden van geboorte tot slacht volgens de presidium-voorwaarden gehouden zijn, en afkomstig zijn van een andere presidium-deelnemer
• Slachten en verwerken van de ‘presidiumrunderen
  o Transport en slachten gebeurt volgens de wettelijk regels
  o Slachterij hanteert een rijpingsperiode van minimaal 10 dagen (droog rijpen in de been)
  o Slachterij/slagerij verwerkt het karkas tot vlees en afgeleide producten die passen bij herkomstgebied, traditie en kwaliteit van het Brandrode Rund.
• Uitsluitend producten die onder de voorwaarden van het presidium tot stand gekomen zijn mogen het logo van Slow Food dragen.

Meer informatie vindt u in dit pdf-bestand.